De oriëntatie van het huis: tips om volop te genieten buiten

‘s Ochtends opstaan met de zon, overdag genieten van een boek op de bank bij natuurlijk licht, maar ‘s avonds genieten van de avondzon tijdens het koken of een drankje met vrienden: een droom? Nee, niet als er rekening wordt gehouden met de beste oriëntatie van het huis. 

Bij het kopen van een huis, zijn er bijzonder veel dingen waar rekening mee moet worden gehouden en die overwogen moeten worden: de prijs, het bouwjaar van de woning, de ligging, de aanwezigheid van een buitenruimte, maar ook de oriëntatie van het gebouw ten opzichte van de zon. Waarom is dit laatste punt zo belangrijk? Enerzijds kan er enorm bespaard worden op de kosten van gas en licht, en anderzijds maakt dit het mogelijk om een gezonde en comfortabele ruimte te creëren binnenshuis, waar het mogelijk is om iedere dag de zon volop te benutten, maar ook in de tuin, om ook hier het hele jaar door te kunnen genieten.

Nieuwsgierig geworden naar onze tips voor de beste oriëntatie ten opzichte van de zon van het ideale huis?

Studie naar de oriëntatie van het huis: de oorsprong

Het zonlicht is goed voor ons organisme en heeft een impact op ons humeur, inmiddels weten we dat maar al te goed.

Tegenwoordig zijn dit belangrijke aspecten van de moderne bioarchitectuur – dat wil zeggen, de vakgebieden die, bij de constructie van een gebouw, rekening houden met het lichamelijke en geestelijke welzijn van de mens en proberen op harmonieuze wijze een natuurlijke leefomgeving te creëren, ook om te genieten van al het goeds dat de buitenlucht biedt – maar het is eigenlijk iets wat al eeuwen bekend is. 

De studie naar de juiste oriëntatie van het huis heeft dan ook bijzonder oude wortels, want in circa 15 v.C., schrijft Marco Vitruvio Pollione in zijn verhandeling De Architectura hier al over, waarbij hij uitlegt dat dankzij de juiste oriëntatie, het mogelijk is het zonlicht zo goed mogelijk te benutten. Voor hem was het essentieel dat de gebouwen werden opgesteld op basis van de breedtegraad en van de regio, waarbij hij uitlegt hoe volgens hem in warme landen, zoals bijvoorbeeld Egypte, de oriëntatie van het huis ten opzichte van de zon andere parameters moet volgen dan die van de huizen in het Noorden. Ook vandaag de dag is het nog steeds van belang de bioklimatische eigenschappen van de plek waar het gebouw zich bevindt te kennen, maar het is ook mogelijk criteria te vinden voor de oriëntatie van een huis die toegepast kunnen worden onafhankelijk van de breedtegraad: klaar om te ontdekken welke dat zijn?

De beste oriëntatie van het huis ten opzichte van de zon: hoe krijgen we dat voor elkaar?

Om de oriëntatie van het eigen (toekomstige) huis zo goed mogelijk te beoordelen, is het fundamenteel de zon te volgen, dat wil zeggen dat we niet moeten vergeten dat deze in het oosten opkomt en in het westen ondergaat. Makkelijk, toch? In feite weet elke goede ontwerper dat er begonnen moet worden bij de windrichtingen en dat dan vervolgens een aantal richtlijnen moeten worden gevolgd: hier onze tips voor de beste oriëntatie ten opzichte van de zon voor binnen en, vooral, voor buiten.

• Noord: dit is de koudste kant van het huis en, vooral in de winter, zijn deze zones, zowel binnen als buiten, donkerder. Het is dus het beste om de ruimtes die het minste licht behoeven en “minder” geleefd worden gedurende de dag, hier te plaatsen, zoals trappen, gangen of opslagruimtes. Als de tuin op het noorden ligt, is het voordeel dat deze geen plotse veranderingen van temperatuur ondergaat, omdat deze geleidelijk en gelijkmatig opwarmt of afkoelt. Dit betekent niet dat hier geen groen of kleur kan zijn: klimplanten of planten die in de schaduw kunnen groeien, zoals varens en nieskruid, met hun weelderige bladeren en gekleurde bloemen, zijn ideaal. Als daarentegen de buitenruimte in verschillende richtingen ligt, dan kunnen aan de noordkant toegangspaden en rotstuintjes gemaakt worden,waarbij een geschikte buitenverlichting niet vergeten moet worden, om een betoverende atmosfeer te creëren, ook ‘s nachts... 

• Zuid: de ideale oriëntatie voor het huis en de tuin, op het zuiden! Het is zonder twijfel de beste en meest lichte kant, en als de tuin aan deze kant ligt, dan is er bijna de hele dag volop natuurlijk licht. Maar gezien het feit dat er hier meer zonlicht is, moet er ook goed nagedacht worden over het soort planten dat geschikt is maar ook over tuinoverkappingen, die zorgen voor schaduwrijke plekken die koel en beschermd zijn om een veilige en comfortabele buitenruimte te creëren. Voor wat binnen betreft, zijn de ruimtes die op het zuiden liggen in de winter warmer, als de zon laag staat, dankzij het licht dat binnendringt; in de zomer staat de zon hoger, de stralen zijn dan bijna verticaal, waardoor ze niet direct naar binnen schijnen en de kamers niet opwarmen. Dit is de ideale kant voor het woongedeelte, waar meer tijd wordt doorgebracht, het hart van de woning. 

• Oost: in dit gedeelte van het huis zullen de allereerste zonnestralen binnenkomen, met veel licht ‘s ochtends vroeg waarbij het donkerder is in de middag en avond. Dat maakt de keuze dus makkelijk: de oostkant is ideaal voor het slaapgedeelte, om wakker te worden met de zon en in slaap te vallen met de maan; buiten moet er rekening worden gehouden met het feit dat deze zone snel opwarmt, maar ook net zo snel warmte verliest: denk daarom aan planten die geschikt zijn voor de schaduw maar ook voor zonnige plaatsen, zoals geraffineerde azalea's en camelia’s; ook een verwarmde veranda misstaat hier niet, om heerlijk te ontbijten uitkijkend over de tuin.  

• West: vanaf het begin van de middag tot het nacht wordt, is dit zonder meer de “zonnigste” kant van het huis. Daarom is het een goed idee om alle ruimtes die natuurlijk licht nodig hebben, aan deze kant te plaatsen, zoals de eetkamer of een studeerkamer, waar het goed vertoeven is in het warme zonlicht bij zonsondergang. Een tuin op het zuidwesten is de allerbeste keuze voor buiten! Maar als de tuin op het zuidwesten ligt, zal het hier in de zomer bijzonder warm en in de winter bijzonder koud zijn vanwege de grote temperatuurverschillen. De planten die aan deze kant worden geplant moeten van de volle zon houden, dus is het beter als ze “rustiek” zijn en waarom niet ook een knusse veranda die afgeschermd kan worden met horren of verticale afsluitingen afhankelijk van het seizoen, om met volle teugen te genieten van de prachtige buitenruimte?

Ramen en veranda’s: oplossingen voor het grootste comfort

Een goede oriëntatie is belangrijk, maar dit alleen is niet voldoende om de voordelen van de zon, zoals verwarming en directe verlichting, te benutten: ook de ramen verdienen aandacht. Het is inderdaad belangrijk dat de ramen goed georiënteerd zijn en voor de buitenruimte is het essentieel om te spelen met de open en afgesloten ruimtes. Indien jullie huis nog in aanbouw is, raden we aan om op het noorden zo groot mogelijke ramen te plaatsen, om zo veel mogelijk licht binnen te laten; op het zuiden zijn hoge ramen ideaal, vooral als de zon bijna verticaal staat, terwijl op het oosten en het westen grote horizontale ramen moeten worden geplaatst: is er aan deze kant ook een terras, dan is een veranda voor het balkon misschien geen slecht idee om te genieten van het prachtige uitzicht op zonsopgang en zonsondergang?

Op het westen en het zuidwesten kan er in de zomer zich, vooral in de zomer, wel een probleem voordoen: in hele benauwde steden, kan de constante en doordringende aanwezigheid van zonnestralen ook vervelend zijn. Hoe kan dit aangepakt worden? In dit geval zijn zonweringen met een lichte kleur ideaal, want ze laten het licht gelijkmatig door. Voor wat betreft de buitenruimte, is een Pergotenda© Corradi ideaal om te beschermen tegen het licht in de zomer en het binnen te laten in de winter; hierbij kan ook gedacht worden aan de toevoeging van glazen zijwanden, waardoor het uitzicht niet verstoord wordt en het huis een heerlijk gevoel van ruimte krijgt. Voor een buitenruimte die geschikt is voor alle seizoenen, zonder beperkingen. 

Beschermd tegen de kou op de veranda, maar verwarmd door de herfstzon; dankzij deze tips voor een goede oriëntatie van het huis en van de tuin, zullen de zonsondergangen schitterender, magischer en comfortabeler zijn dan ooit, ook als het koud is: zijn jullie er klaar voor?