Tiny houses: wat zijn deze populaire kleine huisjes precies?
«Less is more»: deze beroemde uitspraak van de Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe zou zo een mantra kunnen zijn van een van de laatste trends van eigentijds (en duurzaam) wonen die steeds populairder wordt, vooral op de sociale media. We hebben het hier over tiny houses, dat wil zeggen, kleine en compacte huisjes waarbij elke vierkante meter wordt benut en die gewoonlijk gemaakt zijn met milieubewuste materialen en technieken.
Mobiel of vast, als eengezinswoning of in een complex, vintage of ultramodern, aan het water of in het bos, deze kleine en vooral cozy huisjes misstaan niet te midden van de natuur of de bossen, als in een soort sprookje geïnspireerd door de Scandinavische stijl in het teken van hygge, of door de functionele vormgeving van de Japanse stijl. Deze huisjes vinden hun oorsprong in de Verenigde Staten en winnen nu ook aan populariteit in Europa. Op Instagram, telt #tinyhouses al meer dan 1.371.122 posts en er is een overvloed aan blogs met tips om er zelf één te bouwen, met verhalen en ervaringen van mensen die ervoor gekozen hebben om te leven op minder dan 30 m².
Maar kan je echt voor langere tijd in zo’n kleine ruimte leven? Ontdek samen met ons wat tiny houses zijn en wat de voor- én nadelen ervan zijn.
Wat is een Tiny house? Kwaliteit in plaats van kwantiteit
Wie zegt dat het nodig is om in een huis te wonen dat groot en ruim is? Aan het einde van de vorige eeuw was men als gevolg van de economische groei van de jaren ‘80 en ‘90, ervan overtuigd dat “meer beter is” – vooral voor wat betreft de ruimtes – maar over de afgelopen jaren lijkt hier een ommekeer in te zijn gekomen. De economische crisis en het nieuwe milieubewustzijn, dat steeds meer aanhangers heeft, hebben ervoor gezorgd dat een huis bouwen en onderhouden niet meer zo makkelijk is, waardoor er tegenwoordig meer waarde wordt gehecht aan de kwaliteit in plaats van de kwantiteit. De ruimtes drastisch verkleinen en deze met de grootste zorg organiseren – dat wat noodzakelijk is “samenpersen” in zo min mogelijk vierkante meters – zou zuiniger zijn en het energieverbruik verlagen, in het teken van een grotere vrijheid en onafhankelijkheid en van een hernieuwde verbinding met de natuur. De tiny houses hebben over het algemeen afmetingen van tussen de 8 en de 40 m², zijn gemakkelijk te bouwen maar ook functioneel en zelfvoorzienend op energetisch niveau; kortom, het is de ideale low cost en eco-friendly oplossing voor velen.De toenemende populariteit van de tiny houses, eerst in de Verenigde Staten en nu in Europa
De eerste tiny houses zijn dus in de Verenigde Staten gebouwd en vooral nadat de Orkaan Katrina – één van de meest destructieve uit de geschiedenis – verschillende gebieden verwoestte in augustus 2005, waarbij voornamelijk de Bahama's, Zuid Florida, Louisiana, Mississippi, Alabama en een aantal gebieden in Noord Amerika getroffen werden. Als gevolg van deze gebeurtenis, ontwierp Marianne Cusato de Katrina Cottages als woonoplossingen: kleine, geprefabriceerde huizen van 28 m², veilig en gemakkelijk te bouwen, die wél voorzien zijn van alle gemakken. Julie Martin heeft, na de verwoesting van haar huis, The Fresh Start House ontworpen, een heuse mobiele woning, gemaakt van hout, die zo verplaatst kan worden op een standaard aanhangwagen, helemaal in lijn met het concept van de moderne tiny houses.Van oplossing voor “woningnood” heeft het zich ontwikkeld tot een architectonische en sociale beweging, de zogenaamde Small House Movement, die pleit voor een ethische, vrije en duurzame levensstijl. Het sleutelwoord? Optimaliseren! Zoals het Tiny Tack House, dat ontworpen en gemaakt werd door de Amerikanen Christopher en Malissa Tack, van slechts 13 vierkante meter, gebouwd op een aanhanger voor caravans.
Vanuit Amerika vertrekken we nu naar Europa: in Zweden vinden we de ecologische Smart Student Unit, ontworpen door het architectenbureau Tengbom, in samenwerking met de Universiteit van Lund, van slechts 10 m² en volledig vervaardigd van hout. In Italië heeft de meest beroemde architect, Renzo Piano, een eigen invulling gegeven aan het microhuis. De Diogene – ter ere van de Griekse filosoof Diogenes die de oppervlakkigheid van het materiële leven afkeurde en besloot in een ton te leven – een verkleinde woning op de Campus Vitra, die zelfvoorzienend is. Wat hier zo bijzonder aan is? Het heeft een oppervlak van maar 6 vierkante meter.
Klein is fijn: de voordelen van small place living
Steeds meer mensen kiezen ervoor om te wonen in ruimtes van minder dan 40 vierkante meter, maar wat zijn de voordelen? Laten we die samen bekijken.- Lagere kosten: een kleine woning kost natuurlijk minder, zowel voor wat betreft de aankoop als voor de beheerkosten. De tiny houses worden beschouwd als de meest zuinige woningen ter wereld: het schijnt dat je er een kan bouwen voor minder dan 30.000 euro, al hangt dit natuurlijk ook af van de materialen die gebruikt worden en voor welke technologische oplossingen gekozen wordt.
- In hoog tempo te bouwen: in de meeste gevallen is er geen fundering noch aansluiting op nutsvoorzieningen nodig, en daarnaast betreft het geprefabriceerde constructies, allemaal eigenschappen die ertoe leiden dat de tijd die nodig is voor bouw en installatie verkort wordt.
- Enorme veelzijdigheid: de gehele leefruimte is in een paar meter samengeperst, alles moet dus functioneel zijn, met modulaire, multifunctionele en inklapbare meubels.
- Duurzaam en milieuvriendelijk: vaak zijn dit soort woningen ook zelfvoorzienend, dankzij modules voor de productie van energie en energie-efficiënte systemen. De kleinere oppervlakken betekenen ook een verlaagde impact op het milieu, met aanzienlijk minder verspilling, gezien het feit dat ook de aankopen worden beperkt tot een minimum.
- Herontdekking van de natuur: dankzij de bijzonder kleine afmetingen, kunnen de tiny houses vaak in bijzonder natuurrijke omgevingen geplaatst worden. Daarnaast zorgt de kleine binnenruimte er ook voor dat men meer geneigd is buiten tijd door te brengen, wat zorgt voor een hernieuwd contact met de natuur. Als ze ook nog eens wielen hebben, kan je ook elke dag van een nieuw uitzicht genieten.
De keerzijde van de medaille: de nadelen van de kleine ruimtes
Niet iedereen is het ermee eens dat de microhuizen de oplossing zijn. Naast de vele voordelen, zijn er natuurlijk ook een aantal kritieke aspecten, die voornamelijk te maken hebben met de ruimtes die “mini” zijn.- Niet voor al te lange periodes: microhuizen zijn niet geschikt voor lange bewoning, maar beter als vakantiewoning (ze worden inderdaad ook voornamelijk gebruikt als “tweede” huis) of voor een romantisch weekendje weg.
- Problemen met kinderen: het tekort aan ruimte en de kleine bewegingsruimte kan, volgens sommigen, leiden tot ernstige complicaties uit sanitair en sociaal opzicht (zoals depressie), omdat de mens het niet fijn vindt om in overvolle ruimtes te leven die niet groot genoeg zijn voor hun behoeften.
- Uitdagend om te verplaatsen: velen kiezen voor dergelijke woonoplossingen juist omdat het mogelijk is vaak van “woonplaats” te veranderen, maar de microhuizen zijn niet zo makkelijk te verplaatsen naar plekken waar lang of permanent verbleven kan worden, wegens de lokaal geldende bouwvoorschriften.
De tiny houses kunnen misschien wel een uitdaging vormen, maar desalniettemin worden ze – dankzij de drastische downsizing en optimalisering van het comfort van de ruimtes – steeds meer gezien als een duurzaam alternatief op de hedendaagse manier van wonen waar we zo aan gewend zijn. De geometrische vormen, de enorme functionaliteit en de meubels die zo intelligent mogelijk ontworpen zijn, laten ons zien dat een minimalistische benadering ook een oplossing kan zijn.